Những điều cần biết về viêm đa khớp dạng thấp
Những điều cần biết về viêm đa khớp dạng thấp
Viêm đa khớp dạng thấp chỉ tình trạng một hay nhiều khớp bị sưng đau lúc thời tiết thay đổi từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại. Bệnh xuất hiện trên những người bị viêm họng cấp hoặc mãn do chủng vi khuẩn liên cầu hoạt huyết nhóm A gây nên. Lúc cấp tính, tại vùng khớp bị sưng, đỏ, nóng đau; nhưng khi đã thành mạn thì các dấu hiệu này không rõ ràng, chỉ thấy sưng, đau hoặc mỏi ở những khớp đa viêm nhiễm và di chuyển nhiều lần.
Nguyên nhân nào dẫn đến viêm đa khớp dạng thấp?
Viêm đa khớp dạng thấp là một bệnh gặp rất phổ biến, nhưng nguyên nhân của bệnh vẫn còn chưa được hiểu biết đầy đủ. Gần đây người ta cho rằng viêm đa khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn, với sự tham gia của các yếu tố sau:
Tác nhân gây bệnh viêm đa khớp : có thể là virus, vi khuẩn, dị nguyên nhưng chưa được xác định chắc chắn.
Yếu tố cơ địa: bệnh có liên quan rõ rệt đến giới tính (70-80% bệnh nhân là nữ) và tuổi (60-70% gặp ở người trên 30 tuổi).
Yếu tố di truyền: viêm đa khớp dạng thấp có tính gia đình, có liên quan với kháng nguyên hóa hợp tổ chức HLA DR4 (gặp 60-70% bệnh nhân có yếu tố này, trong khi tỷ lệ này ở cộng đồng chỉ là 30%).
Các yếu tố thuận lợi khác: môi trường sống ẩm thấp, cơ thể suy yếu mệt mỏi, nhiễm lạnh, phẫu thuật, di chứng của việc dieu tri benh thoai hoa khop, viêm khớp...
Viêm đa khớp dạng thấp : Căn bệnh gây tàn phế và giết người
Bệnh Viêm đa khớp dạng thấp là bệnh mang tính xã hội vì tỷ lệ mắc bệnh cao, bệnh diễn biến kéo dài, hậu quả dẫn đến tàn phế.
Viêm đa khớp dạng thấp là bệnh tự miễn, gây hủy hoại nhiều khớp một cách đối xứng khiến bệnh nhân đau đớn cùng cực khi vận động, đồng thời bệnh cũng gây ra hư hại ở nhiều cơ quan khác mà nguy hiểm nhất là ở tim mạch, gây thiếu máu, mệt mỏi toàn thân cho bệnh nhân. Bệnh xảy ra ở nữ giới nhiều gấp ba lần nam giới và chiếm tỉ lệ khoảng 0,05% toàn dân số.
Bệnh xảy ra là do nguyên nhân viêm của màng bao khớp dẫn tới tình trạng hư hại, biến dạng khớp một cách mau lẹ nếu không được điều trị. Các khớp hay bị sưng, đau, vận động gây đau đớn. Bệnh hay xảy ra trên khớp ngón tay, cổ tay, khuỷu, vai, cổ chân, gối, khớp háng một cách đối xứng. Những phát hiện mới trong các nghiên cứu được trình bày cho thấy bệnh nhân bị bệnh này có 30% bị bệnh lý tim mạch và trong số đó 50% có thể bị chết vì các bệnh lý tim mạch. Ngoài ra bệnh nhân còn có thể bị loãng xương toàn thân, thiếu máu, mệt mỏi toàn thân. Tại VN, nhiều bệnh nhân còn bị thêm biến chứng do dùng corticoide nên làm bệnh nặng hơn. Rất nhiều bệnh nhân rơi vào rối loạn tâm thần trầm cảm do bệnh tật.
Nhiều nghiên cứu được các giáo sư đầu ngành trình bày tại hội nghị cho thấy việc phối hợp, dùng sớm các nhóm thuốc chữa bệnh viêm đa khớp, viêm khớp, thuoc chua thoai hoa khop... cũ và mới giúp đẩy lui cơn bệnh, ngăn ngừa sự tàn phế, ngăn ngừa các biểu hiện ngoài khớp giúp bệnh nhân sống tốt hơn.Tại VN, rào cản lớn nhất cho người bệnh là giá thuốc quá cao và bảo hiểm không chi trả. Chưa kể việc chậm trễ dùng các thuốc điều trị cũ cũng như mới, cộng thêm tình trạng sử dụng corticoide tràn lan khiến bệnh nhân tàn phế nhanh hơn.
Do đó chúng tôi nghĩ các bộ ngành cần xem xét đưa thêm các thuốc điều trị bệnh cơ xương khớp vào danh mục thuốc bảo hiểm để bệnh nhân được điều trị tốt hơn.
Nguyên tắc điều trị viêm đa khớp dạng thấp
Đây là bệnh mạn tính kéo dài hàng chục năm, vì vậy đòi hỏi quá trình dieu tri benh viem da khop dang thap phải kiên trì, liên tục có khi đến hết cả đời.
Điều trị phải kết hợp chặt chẽ giữa nội khoa, lý liệu phục hồi chức năng và ngoại khoa.
Thời gian điều trị chia làm nhiều giai đoạn nội trú, ngoại trú và điều dưỡng.
Kết hợp sử dụng các loại thuoc chua benh viem da khop dang thap một cách điều độ, có chỉ định.
Trong quá trình điều trị cần theo dõi chặt chễ diễn biến của bệnh và các tai biến biến chứng có thể xảy ra.
Điều trị bằng vật lý và phục hồi chức năng đối với người bệnh viêm đa khớp dạng thấp
Điều trị chống viêm giảm đau.
Nhiệt trị liệu: Dùng nhiệt nóng có tác dụng tăng tuần hoàn, dinh dưỡng tại chỗ, giảm đau chống viêm. Tăng tuần hoàn giúp phân tán các chất trung gian viêm, tăng nuôi dưỡng và hồi phục nhanh tổn thương. Cần chú ý chống chỉđịnh nhiệt nóng trong trường hợp viêm cấp có sưng nóng, phù nề hoặc tràn dịch khớp.
Các phương pháp dùng nhiệt nóng là:
Tắm ngâm: nước nóng toàn thân, nước muối, nước lưu huỳnh (H2S), nước phóng xạ Radon, nước khoáng thiên nhiên…
Đắp nóng tại khớp: paraffin, túi nhiệt, bùn nóng, cát nóng.
Sóng ngắn: dùng liều ấm với những khớp trung bình và lớn hoặc các khớp sâu như cổ tay, khuỷu, vai, cổ chân, gối, háng…
Siêu âm: điều trị tại chỗ đau có tác dụng giảm đau, chống thoái hóa do tác dụng cơ học, nhiệt và hóa học. Có thể dùng siêu âm để dẫn thuốc như: các thuốc mỡ chống viêm, chế phẩm Omega 3…
Hồng ngoại.
Tử ngoại: dùng 3-5 liều sinh lý, mỗi ngày chiếu 300-400cm2. Chiếu kín toàn bộ khớp đau và vùng lân cận, nghỉ 2-3 ngày cho phản ứng đỏ da giảm bớt rồi lại chiếu tiếp. Một đợt 5-6 lần chiếu. Tác dụng giảm đau, chống viêm, giảm mẫn cảm khớp.
Khí hậu trị liệu: nên sống ở vùng có khí hậu nhiệt đới.
Điều trị liệu viêm đa khớp
Dòng Galvanic đơn thuần hoặc điện di thuốc salicylat, hydrocortison vào khớp để chống viêm.
Điện xung: dòng hình sin, dòng TENS, dòng giao thoa.
Từ trường: có tác dụng giảm đau và chống thưa xương.
- Xoa bóp: Có tác dụng giảm đau, giảm co cơ, được dùng trong một số trường hợp thoái hóa khớp, viêm dính khớp. Tốt nhất là xoa bóp bằng tay với các động tác xoa, vuốt, day.
Nguồn: thuoc chua benh thoat vi dia dem
